Hedef kitlemiz insanlar ise, insanların nasıl düşündüğünü, hissettiğini, motive olduğunu ve karar aldığını önceden kestirebilmeliyiz. Kendimizden ve çevremizdeki insanlardan yola çıkarak fikir yürütmek bir seçenek ancak psikoloji dalının nimetlerinden faydalanmak daha iyi bir seçenek.
İnsan beyninin bir konudaki düşüncelerini ve kararlarını etkileyen psikolojik olgulara Bilişsel Eğilim yada Bilişsel Önyargı denilmektedir. “Yazılım Projelerinde Bilişsel Eğilimler” başlığı altında oluşturmayı düşündüğüm yazı dizisinde Bilişsel Eğilimlerin kurbanı olmuş yazılım projelerine ve firmaların bu sorunların üstesinden gelebilmek adına atmış olduğu akıllıca hamlelere yer vermeye çalışacağım.
Yazılım Projelerinde Bilişsel Eğilimler 2: Kurbağa Sendromu
Meşhur kurbağa deneyini muhtemelen bilmeyenimiz yoktur. Bu deneyde; kurbağa sıcak suya atıldığında anında zıplayıp sudan çıkarken, oda sıcaklığında ki bir suyun içine konulup, su yavaş yavaş ısıtıldığında kurbağa ilginç bir şekilde yükselen sıcaklığın farkına varamayıp haşlanarak ölmektedir. Kurbağanın sinir sistemi ani değişikliklere tepki verirken, zamana yayılmış kademeli değişimleri fark edemeyip tepki vermemektedir. Bu durumun insanlar için de pek farklı olmadığını eBay’ın yeni tasarımını kullanıcılara kabullendirebilmek için izlemiş olduğu stratejiden yola çıkarak anlayabiliriz.
2000’li yılların başında eBay hızlı bir kararla bir gecede web sitesinin beyaz olan fon rengini civciv sarısına çevirdi. Birçok kullanıcı yeni renkten rahatsız olduklarını eBay’a e-posta yağmuruyla belirtince, eBay tasarımdaki renk değişikliğini zamana yaymaya karar verdi ve önce fonu eski renk olan beyaza çevirip, her gün yalnızca bir derece renk tonu değiştirerek 60 günde fonu beyazdan sarıya çevirdi.
60 gün sonra, yeni sarı renkten kimse rahatsız olmadı. Bundan ders alan eBay yeni tasarımlarını bir gecede hayata geçirmek yerine zamana yayıp kademeli bir şekilde gerçekleştirdi. Sizler de yapacağımız radikal değişiklikler de kullanıcıların hışmına uğramamak için eBay’ın deneyiminden faydalanıp, değişiklikleri zamana yayıp, kademeli bir şekilde yapabilirsiniz. 🙂
Başvurulan Kaynaklar
Pürüzlü Mükemmellik (Mehmet Doğan – Yiğit Ahmet Kurt)
